Na przestrzeni wieków naukowcy wypracowali rozliczne systemy i metody nauczania, które to miały za zadanie ułatwić zarówno młodszym jak i starszym dzieciom przyswajanie wiedzy oraz nabywanie kluczowych umiejętności społecznych usprawniających ich dalszy rozwój. W chwili obecnej, dzięki stałemu rozwojowi psychologii oraz pedagogiki, zauważyć możemy, że większy nacisk kładziony jest na przyjemność czerpaną przez dzieci z nauki, nie natomiast – jak to było jeszcze do niedawna – na przyswajanie informacji w sposób schematyczny, polegający na mechanicznym zapamiętywaniu a następnie odtwarzaniu wzorów, symboli, czy w końcu treści utworów literackich.
W ten nowy trend doskonale wpisuje się metoda Montessori, którą to zwykło się określać terminem „nauki poprzez zabawę”. Polega ona bowiem na wykorzystaniu zabawek i pomocy dydaktycznych wspomagających kreatywne myślenie, logiczne rozwiązywanie problemów oraz umiejętność współpracy z innymi uczestnikami procesu edukacyjnego. Ostatni z aspektów odgrywa szczególnie istotną rolę w przypadku najmłodszych dzieci. To właśnie one otrzymują wyłącznie jeden przedmiot lub zabawkę danego typu, a następnie, na drodze współpracy z rówieśnikami, muszą podjąć próbę rozwiązania określonego przez wychowawcę problemu logicznego.
Co ciekawe, mimo, że technika taka wydawać by się mogła wysoce efektywna wyłącznie w środowisku przedszkolnym lub też w odniesieniu do dzieci, które jeszcze nie rozpoczęły edukacji, to równie dobrze sprawdza się ona w gimnazjach, szkołach średnich…a nawet na uniwersytetach! Szczególnie chętnie jest ona stosowana przez wykładowców akademickich prowadzących ćwiczenia. Każdemu ze studentów przypisują oni określone zadanie oraz oferują wyłącznie ogólnikowe podpowiedzi mające na celu naprowadzenie ich na właściwy tok rozumowania. Dopiero dzięki współpracy z innymi uczestnikami zajęć są oni w stanie zrozumieć całość zagadnienia, wykonać projekt lub też przeprowadzić skomplikowany eksperyment chemiczny.
Wróćmy jednakże do dzieci najmłodszych, w odniesieniu do których metoda Montessori stosowana jest najczęściej. Zauważono, że nauka poprzez zabawę rozwija w ich przypadku także zdolność automatycznej korekty behawioralnej, a więc identyfikacji nieprawidłowych schematów postępowania oraz podjęcia decyzji skutkującej zażegnaniem wszczętego konfliktu lub naprawieniem popełnionego błędu.
Według informacji uzyskanych od pracowników krakowskiego przedszkola montessori-house.pl; umiejętności te odgrywają niezwykle istotną rolę w późniejszym życiu i cenione są szczególnie w dużych firmach, gdzie umiejętność zauważenia oraz naprawienia błędu przez pracownika, który go popełnił umożliwia przedsiębiorstwu uniknięcie konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów. Warto także zauważyć, że dzięki zabawie najmłodsi nie postrzegają nauki jako wyzwania nieprzyjemnego czy wymagającego nadmiernego wysiłku – są one zachęcane do poznawania świata w sposób kreatywny i pozbawiony czynników stresogennych, dzięki czemu z przyjemnością przyswajają nowe informacje, zadają pytania dzięki którym są w stanie lepiej zrozumieć otaczającą je rzeczywistość oraz są w stanie wykorzystać nowo zdobytą wiedzę w praktyce.
Zwłaszcza ta ostatnia kwestia przesądza o popularności metody Montessori, tak odmiennej od standardowych schematów pamięciowo-teoretycznych.